Updates

Aandelen Nederland

HAL Trust

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Ebusco

Advies
houden
Aandelen Internationaal

Home Depot

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

Corbion

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Aalberts

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

L'Oréal

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

LVMH

Advies
houden
Aandelen Internationaal

PayPal

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Pharming

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Basic-Fit

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Heijmans

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Kendrion

Advies
kopen
Aandelen Nederland

CTP

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

Bayer

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

CMcom

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Universal Music Group

Advies
houden
Aandelen Nederland

Aegon

Advies
houden
Aandelen Nederland

NN Group

Advies
kopen
Aandelen Nederland

ASR

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

AB Inbev

Advies
houden

Updates

Aandelen Nederland

HAL Trust

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Ebusco

Advies
houden
Aandelen Internationaal

Home Depot

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

Corbion

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Aalberts

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

L'Oréal

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

LVMH

Advies
houden
Aandelen Internationaal

PayPal

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Pharming

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Basic-Fit

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Heijmans

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Kendrion

Advies
kopen
Aandelen Nederland

CTP

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

Bayer

Advies
verkopen
Aandelen Nederland

CMcom

Advies
kopen
Aandelen Nederland

Universal Music Group

Advies
houden
Aandelen Nederland

Aegon

Advies
houden
Aandelen Nederland

NN Group

Advies
kopen
Aandelen Nederland

ASR

Advies
kopen
Aandelen Internationaal

AB Inbev

Advies
houden
Opinie Jaap Barendregt, 29 mei 2012 10:30

Leuke geschiedenis van het aandeel

0 0 Leestijd ongeveer

In het boek ‘De bakermat van de beurs’ van Lodewijk Petram over het ontstaan van de Amsterdamse aandelenbeurs wordt de lezer op een prettige en uitnodigende manier ingewijd in wat aandelenhandel behelst: van emissie tot handel, van het indekken tegen risico’s tot wilde speculatie en de zoektocht naar voorwetenschap.

De geschiedenis begint met de emissie van oprichtingskapitaal door de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) in 1602. Er hoefde nog niet te worden betaald. Maar toen de VOC spoedig om een eerste inleg (van 25%) vroeg, leidde dit onmiddellijk tot de eerste aandelenhandel: sommige aandeelhouders hadden ingelegd zonder over voldoende kapitaal te beschikken. Zij maakten toch beleggingswinst, want de koers van het aandeel was ondertussen gestegen.

Dividenduitkering

Doordat de VOC niet rapporteerde over haar financiële situatie of over de Indische activiteiten, was de koersvorming extra onzeker. Wel snelde nieuws de traagvarende volgeladen VOC-vloot uit Oost-Indië vooruit door berichten van andere schepen. Geruchten over rijke lading verhoogden de kans op dividend en leidden tot koersstijging. De eerste jaren werden de winsten ingehouden en geherinvesteerd. In 1610 deed de VOC de eerste dividenduitkering, ter waarde van 75% van het aandelenkapitaal, maar in de vorm van foelie. Nog in hetzelfde jaar werd dit gevolgd door een dividend van 50%, in peper (inclusief 7,5% in contanten als de peper werd opgehaald). De zaken liepen dus goed en de belegging rendeerde als de uitbetaling in kruiden tenminste goed te gelde kon worden gemaakt. Pas later ging de VOC meer dividend in contanten uitkeren.

Ook ontstond termijnhandel in de aandelen, in navolging van de goederenhandel. Het aandeel kon daarbij op termijn door koper en verkoper tegen een vastgestelde koers worden gekocht dan wel verkocht. In de tussentijd kon het contract afgewikkeld worden: de Amsterdamse aandelenderivatenmarkt was geboren. De meeste handel in die markt verliep zonder problemen, maar er was ook misbruik. Zo beschrijft de auteur dat er handelaren waren die aandelen op termijn verkochten zonder ze te bezitten (short selling). Zij deden dat in de hoop dat de koers bij de afwikkeling van het termijncontract lager zou zijn en verspreidden geruchten over de VOC in een poging die koersdaling te bewerkstelligen. Op deze praktijken volgde een officiële reactie. Er kwam al in 1610 een verbod op de verkoop van meer aandelen dan men in bezit had (gekocht of geleend), een verbod waar de handelaren zich overigens weinig van aantrokken. Ook in 2008 is een dergelijk verbod afgekondigd, na de beurscrash.

Opkomst specialisten

Spoedig na de eerste aandelenhandel ontstonden in navolging van de goederenhandel de eerste specialisten voor degenen die assistentie nodig hadden bij hun handel. Het zijn de hoekmannen of marketmakers; hun inkomen bestond uit het verschil tussen bied- en laatkoers. Ook kwamen er makelaars die door hun kennis van het kopende en verkopende publiek tegen een provisie de kopers in contact konden brengen met vertrouwenwekkende verkopers. Makelaars mochten zelf niet handelen, maar dat gebeurde wel. Beide groepen intermediairs, hoekmannen en makelaars, vergrootten de soepelheid van de aandelenhandel; zij werd er meer liquide en betrouwbaarder door.

Naast de langeretermijnhandel (buy-and-hold) met als drijfveer de bedrijfseconomische prestaties van de VOC, werd tevens de kortetermijnhandel populair waarbij met kort op elkaar volgende koop- en verkooptransacties in de termijnhandel werd geprobeerd beleggingswinst te boeken. Opties in allerlei vorm (call, put en opties in vele combinaties zoals straddles) werden geïntroduceerd. Zij diende ter afdekking van een aandelenpositie of om grote beleggingswinsten te genereren.

Zo werd in de beginjaren van de VOC door allerlei nieuwe beleggingstechnieken de aandelenbeurs gevormd zoals wij die nu nog kennen. De auteur slaagt erin om wat normaal lesboekenstof is, op verhalende wijze en met een boeiende stijl voor het voetlicht te brengen. Dit boek is een aanrader voor wie geïnteresseerd is in beursgeschiedenis en in beleggen.

De geschiedenis begint met de emissie van oprichtingskapitaal door de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) in 1602. Er hoefde nog niet te worden betaald. Maar toen de VOC spoedig om een eerste inleg (van 25%) vroeg, leidde dit onmiddellijk tot de eerste aandelenhandel: sommige aandeelhouders hadden ingelegd zonder over voldoende kapitaal te beschikken. Zij maakten toch beleggingswinst, want de koers van het aandeel was ondertussen gestegen.

Dividenduitkering

Doordat de VOC niet rapporteerde over haar financiële situatie of over de Indische activiteiten, was de koersvorming extra onzeker. Wel snelde nieuws de traagvarende volgeladen VOC-vloot uit Oost-Indië vooruit door berichten van andere schepen. Geruchten over rijke lading verhoogden de kans op dividend en leidden tot koersstijging. De eerste jaren werden de winsten ingehouden en geherinvesteerd. In 1610 deed de VOC de eerste dividenduitkering, ter waarde van 75% van het aandelenkapitaal, maar in de vorm van foelie. Nog in hetzelfde jaar werd dit gevolgd door een dividend van 50%, in peper (inclusief 7,5% in contanten als de peper werd opgehaald). De zaken liepen dus goed en de belegging rendeerde als de uitbetaling in kruiden tenminste goed te gelde kon worden gemaakt. Pas later ging de VOC meer dividend in contanten uitkeren.

Ook ontstond termijnhandel in de aandelen, in navolging van de goederenhandel. Het aandeel kon daarbij op termijn door koper en verkoper tegen een vastgestelde koers worden gekocht dan wel verkocht. In de tussentijd kon het contract afgewikkeld worden: de Amsterdamse aandelenderivatenmarkt was geboren. De meeste handel in die markt verliep zonder problemen, maar er was ook misbruik. Zo beschrijft de auteur dat er handelaren waren die aandelen op termijn verkochten zonder ze te bezitten (short selling). Zij deden dat in de hoop dat de koers bij de afwikkeling van het termijncontract lager zou zijn en verspreidden geruchten over de VOC in een poging die koersdaling te bewerkstelligen. Op deze praktijken volgde een officiële reactie. Er kwam al in 1610 een verbod op de verkoop van meer aandelen dan men in bezit had (gekocht of geleend), een verbod waar de handelaren zich overigens weinig van aantrokken. Ook in 2008 is een dergelijk verbod afgekondigd, na de beurscrash.

Opkomst specialisten

Spoedig na de eerste aandelenhandel ontstonden in navolging van de goederenhandel de eerste specialisten voor degenen die assistentie nodig hadden bij hun handel. Het zijn de hoekmannen of marketmakers; hun inkomen bestond uit het verschil tussen bied- en laatkoers. Ook kwamen er makelaars die door hun kennis van het kopende en verkopende publiek tegen een provisie de kopers in contact konden brengen met vertrouwenwekkende verkopers. Makelaars mochten zelf niet handelen, maar dat gebeurde wel. Beide groepen intermediairs, hoekmannen en makelaars, vergrootten de soepelheid van de aandelenhandel; zij werd er meer liquide en betrouwbaarder door.

Naast de langeretermijnhandel (buy-and-hold) met als drijfveer de bedrijfseconomische prestaties van de VOC, werd tevens de kortetermijnhandel populair waarbij met kort op elkaar volgende koop- en verkooptransacties in de termijnhandel werd geprobeerd beleggingswinst te boeken. Opties in allerlei vorm (call, put en opties in vele combinaties zoals straddles) werden geïntroduceerd. Zij diende ter afdekking van een aandelenpositie of om grote beleggingswinsten te genereren.

Zo werd in de beginjaren van de VOC door allerlei nieuwe beleggingstechnieken de aandelenbeurs gevormd zoals wij die nu nog kennen. De auteur slaagt erin om wat normaal lesboekenstof is, op verhalende wijze en met een boeiende stijl voor het voetlicht te brengen. Dit boek is een aanrader voor wie geïnteresseerd is in beursgeschiedenis en in beleggen.