Misverstand over rente eurobonds

De tegenstand tegen eurobonds wordt gelukkig allengs minder. Maar vooral in het ‘kamp’ van de sterke landen zijn er nog veel tegenstanders. De angst zit hem voornamelijk in het feit dat men denkt dat de rente die men op eurobonds gaat betalen een gemiddelde rente zou zijn van alle individuele ‘yields’ die alle eurolanden nu zouden betalen (en daarnaast is er angst dat er een vrijbrief wordt gegeven aan de zwakke landen om maar weer op te ruime voet te gaan leven).

Dat laatste argument is natuurlijk niet uit te sluiten en bij de introductie van eurobonds moeten hier maatregelen tegen worden genomen. Die zijn er ten dele al, bijvoorbeeld de bepalingen in het Verdrag van Maastricht en de recent afgesproken boetebepalingen als de begrotingsafspraken niet in acht worden genomen. De invoering van een fiscale en monetaire unie ligt ook voor de hand. Maar hier wil ik het eigenlijk nu niet over hebben.

Rente daalt bij efficiëntere markt

De stelling dat er een gemiddelde yield zou komen op de eurobonds is zeer twijfelachtig en moeilijk hard te maken. Als we bijvoorbeeld kijken naar de VS die tezamen met hun staten een vergelijkbaar (of zelfs nog groter) schuldenprobleem hebben, dan zien we dat de rente daar ook heel laag staat en vergelijkbaar is met die van de sterke landen van de eurozone. Dit komt omdat de VS een grote economie hebben, die niet zomaar failliet kan gaan.

Wat de tegenstanders van eurobonds vergeten, is dat de rente daalt als de markt (in dit geval de staatsleningenmarkt) groter en efficiënter wordt. Op alle financiële markten eisen beleggers een zogeheten risicopremie die lager wordt naarmate het instrument waarin ze handelen meer liquide en/of een grotere marktkapitalisatie heeft. Niemand zal ontkennen dat de eurostaatsleningen een grote en liquide markt zal worden, waardoor prijsvorming efficiënter zal zijn en de risicopremies (in dit geval de opslagen op de rente) zullen dalen.

Het is zelfs aannemelijk dat de Chinezen die hun valutareserves vooral in Amerikaanse staatsleningen beleggen een grote eurobondmarkt als alternatief voor Amerikaanse staatsleningen gaan beschouwen. Hierdoor zal er een grote koper van de nieuwe eurobonds bijkomen. Ergo, de gemiddelde eurobondrente kan dalen.

Reparatie weeffout euro

De rente zal waarschijnlijk ook dalen omdat na de introductie van eurobonds (en de monetaire unie die daarbij hoort) de financiële markten weten dat de markt niet meer ‘kapot’ kan worden gespeculeerd. Europa vormt één front en de weeffout in het eurosysteem is gerepareerd. Het is niet uit te sluiten dat er een opluchtingsrally komt, die niet alleen aandelen, maar ook de (staats)obligaties zal doen stijgen (en daarmee de gemiddelde rente zal doen dalen).

En zelfs als na de daling van de risicopremie op de rente en de daling van de rente uit opluchting toch nog zou blijken dat de sterke landen als Duitsland een (iets) hogere rente gaan betalen, dan moeten we ons de vraag stellen of dit wel zo erg is. Er zijn extra leenkosten, maar of die uiteindelijk hoger zullen uitvallen dan de kosten van de redding van de euro zoals de politici die nu uitvoeren (de weg van ‘bailouts’ en geldcreatie) valt nog te bezien.

Negatieve reële rente

En tot slot moeten we ons ook realiseren dat de rente in de veilige havens nu wel extreem laag staat. Er is zelfs sprake van een negatieve reële rente. Beleggers zijn door angst gedreven en in een antibubble is er nooit sprake van reële waarderingen. Ja, de overheden van de sterke landen profiteren, maar er is een belangrijke keerzijde: beleggers in die leningen leveren in. Er vindt dus een waardeoverdracht plaats van de private sector naar de overheidsector.

Op macroniveau is het dus maar de grote vraag of die lage rente zo voordelig is. Kijk naar hoe onze pensioenfondsen door de lage rente worden geraakt. Een beetje rentestijging zou niet eens zo ongezond zijn en de rente meer in lijn brengen met het werkelijke risico van de leningen. De lage rente van de veilige havens lijkt absurd gezien de grote begrotingstekorten, de grootte van de schulden en alle garantstellingen aan banken die daar nog bovenop (gaan) komen.

Sterker nog, het is niet uit te sluiten dat doordat beleggers (uit angst) vluchten uit staatspapier van zwakkere landen naar staatspapier van sterkere landen er ook een ongezonde ‘wealth transfer’ plaatsvindt van zwak naar sterk. De Europese unie is mede bedoeld om samen sterker te worden en niet bedoeld om de sterkere staten nog sterker te maken en de zwakkere staten nog zwakker.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.  

De tegenstand tegen eurobonds wordt gelukkig allengs minder. Maar vooral in het ‘kamp’ van de sterke landen zijn er nog veel tegenstanders. De angst zit hem voornamelijk in het feit dat men denkt dat de rente die men op eurobonds gaat betalen een gemiddelde rente zou zijn van alle individuele ‘yields’ die alle eurolanden nu zouden betalen (en daarnaast is er angst dat er een vrijbrief wordt gegeven aan de zwakke landen om maar weer op te ruime voet te gaan leven).

Dat laatste argument is natuurlijk niet uit te sluiten en bij de introductie van eurobonds moeten hier maatregelen tegen worden genomen. Die zijn er ten dele al, bijvoorbeeld de bepalingen in het Verdrag van Maastricht en de recent afgesproken boetebepalingen als de begrotingsafspraken niet in acht worden genomen. De invoering van een fiscale en monetaire unie ligt ook voor de hand. Maar hier wil ik het eigenlijk nu niet over hebben.

Rente daalt bij efficiëntere markt

De stelling dat er een gemiddelde yield zou komen op de eurobonds is zeer twijfelachtig en moeilijk hard te maken. Als we bijvoorbeeld kijken naar de VS die tezamen met hun staten een vergelijkbaar (of zelfs nog groter) schuldenprobleem hebben, dan zien we dat de rente daar ook heel laag staat en vergelijkbaar is met die van de sterke landen van de eurozone. Dit komt omdat de VS een grote economie hebben, die niet zomaar failliet kan gaan.

Wat de tegenstanders van eurobonds vergeten, is dat de rente daalt als de markt (in dit geval de staatsleningenmarkt) groter en efficiënter wordt. Op alle financiële markten eisen beleggers een zogeheten risicopremie die lager wordt naarmate het instrument waarin ze handelen meer liquide en/of een grotere marktkapitalisatie heeft. Niemand zal ontkennen dat de eurostaatsleningen een grote en liquide markt zal worden, waardoor prijsvorming efficiënter zal zijn en de risicopremies (in dit geval de opslagen op de rente) zullen dalen.

Het is zelfs aannemelijk dat de Chinezen die hun valutareserves vooral in Amerikaanse staatsleningen beleggen een grote eurobondmarkt als alternatief voor Amerikaanse staatsleningen gaan beschouwen. Hierdoor zal er een grote koper van de nieuwe eurobonds bijkomen. Ergo, de gemiddelde eurobondrente kan dalen.

Reparatie weeffout euro

De rente zal waarschijnlijk ook dalen omdat na de introductie van eurobonds (en de monetaire unie die daarbij hoort) de financiële markten weten dat de markt niet meer ‘kapot’ kan worden gespeculeerd. Europa vormt één front en de weeffout in het eurosysteem is gerepareerd. Het is niet uit te sluiten dat er een opluchtingsrally komt, die niet alleen aandelen, maar ook de (staats)obligaties zal doen stijgen (en daarmee de gemiddelde rente zal doen dalen).

En zelfs als na de daling van de risicopremie op de rente en de daling van de rente uit opluchting toch nog zou blijken dat de sterke landen als Duitsland een (iets) hogere rente gaan betalen, dan moeten we ons de vraag stellen of dit wel zo erg is. Er zijn extra leenkosten, maar of die uiteindelijk hoger zullen uitvallen dan de kosten van de redding van de euro zoals de politici die nu uitvoeren (de weg van ‘bailouts’ en geldcreatie) valt nog te bezien.

Negatieve reële rente

En tot slot moeten we ons ook realiseren dat de rente in de veilige havens nu wel extreem laag staat. Er is zelfs sprake van een negatieve reële rente. Beleggers zijn door angst gedreven en in een antibubble is er nooit sprake van reële waarderingen. Ja, de overheden van de sterke landen profiteren, maar er is een belangrijke keerzijde: beleggers in die leningen leveren in. Er vindt dus een waardeoverdracht plaats van de private sector naar de overheidsector.

Op macroniveau is het dus maar de grote vraag of die lage rente zo voordelig is. Kijk naar hoe onze pensioenfondsen door de lage rente worden geraakt. Een beetje rentestijging zou niet eens zo ongezond zijn en de rente meer in lijn brengen met het werkelijke risico van de leningen. De lage rente van de veilige havens lijkt absurd gezien de grote begrotingstekorten, de grootte van de schulden en alle garantstellingen aan banken die daar nog bovenop (gaan) komen.

Sterker nog, het is niet uit te sluiten dat doordat beleggers (uit angst) vluchten uit staatspapier van zwakkere landen naar staatspapier van sterkere landen er ook een ongezonde ‘wealth transfer’ plaatsvindt van zwak naar sterk. De Europese unie is mede bedoeld om samen sterker te worden en niet bedoeld om de sterkere staten nog sterker te maken en de zwakkere staten nog zwakker.

Harry Geels is directeur Research en partner bij Inmaxxa Vermogensbeheer in Naarden. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine (TCM). De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.