Vrijdag de dertiende
Vrijdag de dertiende wordt door voor veel mensen als een ongeluksdag beschouwd. Toch gebeuren op de weg op de dertiende niet meer ongelukken dan op een gewone vrijdag. Maar op de beurs...
Veel mensen denken dat de combinatie van vrijdag en dertien van oudsher ongeluk brengt. De oorsprong van het bijgeloof over vrijdag de dertiende zou verband houden met het ongeluksgetal 13 en met het feit dat Jezus op een vrijdag werd gekruisigd. Een andere verklaring is afgeleid van een Noorse sage over de kwaadaardige god Loki die als niet-uitgenodigde, dertiende gast, op een feest komt en de aarde in rouw dompelt.
Er bestaan nog andere theorieën, maar tot aan het einde van de negentiende eeuw was niemand bang voor vrijdag de dertiende. De aandacht voor de specifieke datum komt overgewaaid uit de Verenigde Staten waar het begrip vrijdag de dertiende als ongeluksdag met de publicatie van het boek Friday, the Thirteenth in 1907 algemeen bekend werd. Het bijgeloof over vrijdag de dertiende verwierf bij ons algemene bekendheid door de film Friday the 13th uit 1980.
Door de vele verhalen over vrijdag de dertiende heb je mensen die op dé ongeluksdagen bijzonder voorzichtig zijn. Er gebeuren echter op een vrijdag de dertiende minder verkeersongevallen dan op andere dagen. In de psychologie spreekt men van paraskevidekatriafobie (angst voor vrijdag de dertiende). Er zijn zelfs mensen die door hun irrationele angst op die dagen de deur niet uitgaan. Trouwens op vrijdag de dertiende worden de helft minder huwelijken gesloten dan de vrijdag ervoor en erna.
Het is ook algemeen bekend dat beleggers niet altijd rationeel handelen. Velen laten zich bij hun aan- en verkoopbeslissingen leiden door hun emoties. En er zijn ook beleggers die tegen beter weten in weigeren een aandeel te verkopen omdat het op verlies staat. Of ze verkopen in blinde paniek omdat aandelen in een sneltreinvaart omlaag denderen, maar als we de beursgeschiedenis erbij halen, dan wijzen beleggers met gevoel voor dramatiek naar de scherpe daling van de Dow Jones op vrijdag 13 oktober 1989.
Wanneer je echter alle koersuitslagen van de Dow Jones op vrijdag de dertiende vanaf het begin van de vorige eeuw op een rij zet, dan zie je dat het voor beleggers geen bijzondere dag is. Tussen 1900 en 2014 kwam vrijdag de dertiende 198 keer voor. Acht van die dagen vielen samen met Pasen en die keren was Wall Street gesloten. In totaal steeg de Dow Jones 113 keer, bijgevolg boekte ze 77 keer verlies. Door de bank genomen, bedraagt de winst op goede vrijdagen 0,69 procent tegenover een gemiddeld verlies van 0,89 procent voor de ongeluks(vrij)dagen. Per saldo bedraagt het gemiddelde dagrendement van de Dow Jones op vrijdag de dertiende 0,044 procent.
En hoe zit dat met de AEX? Sinds het prille begin in 1983 werd er in Amsterdam 53 keer gehandeld op vrijdag de dertiende. Daarvan sloot de AEX 29 in schoonheid – gemiddelde dagwinst van 0,67 procent. De 24 pechvrijdagen eindigden gemiddeld in 0,84 procent verlies. Als je de positieve en negatieve vrijdagen tegenover elkaar wegstreept, dan daalt de AEX op vrijdag de dertiende gemiddeld -0,005 procent.
Om appels met appels en peren met peren te vergelijken, vermelden we voor de goede orde ook even de statistieken van de Dow Jones over de voorbije 31 jaar – sinds de officiële introductie van de AEX. De Dow Jones werd tussen 1983 en 2014 blootgesteld aan 53 roemruchte vrijdagen. De gemiddelde winst van de 33 plusdagen bedraagt 0,72 procent. De averij van de 20 die in verlies eindigden bedraagt -0,97 procent. Per saldo noteert de Dow Jones op vrijdag de dertiende 0,020 in de plus. Dat is weliswaar beter dan het gemiddelde minnetje van de AEX, maar voor de rest niet iets bijzonders.
Op de aandelenmarkten is vrijdag de 13 februari een dag als een ander. Dat geldt ook voor vrijdag 13 maart 2015. Dat is ook van toepassing op vrijdag 13 november 2015 en geldt in feite voor alle zogenaamde ongeluks(vrij)dagen die erna komen. @ Ivan Snurer
Veel mensen denken dat de combinatie van vrijdag en dertien van oudsher ongeluk brengt. De oorsprong van het bijgeloof over vrijdag de dertiende zou verband houden met het ongeluksgetal 13 en met het feit dat Jezus op een vrijdag werd gekruisigd. Een andere verklaring is afgeleid van een Noorse sage over de kwaadaardige god Loki die als niet-uitgenodigde, dertiende gast, op een feest komt en de aarde in rouw dompelt.
Er bestaan nog andere theorieën, maar tot aan het einde van de negentiende eeuw was niemand bang voor vrijdag de dertiende. De aandacht voor de specifieke datum komt overgewaaid uit de Verenigde Staten waar het begrip vrijdag de dertiende als ongeluksdag met de publicatie van het boek Friday, the Thirteenth in 1907 algemeen bekend werd. Het bijgeloof over vrijdag de dertiende verwierf bij ons algemene bekendheid door de film Friday the 13th uit 1980.
Door de vele verhalen over vrijdag de dertiende heb je mensen die op dé ongeluksdagen bijzonder voorzichtig zijn. Er gebeuren echter op een vrijdag de dertiende minder verkeersongevallen dan op andere dagen. In de psychologie spreekt men van paraskevidekatriafobie (angst voor vrijdag de dertiende). Er zijn zelfs mensen die door hun irrationele angst op die dagen de deur niet uitgaan. Trouwens op vrijdag de dertiende worden de helft minder huwelijken gesloten dan de vrijdag ervoor en erna.
Het is ook algemeen bekend dat beleggers niet altijd rationeel handelen. Velen laten zich bij hun aan- en verkoopbeslissingen leiden door hun emoties. En er zijn ook beleggers die tegen beter weten in weigeren een aandeel te verkopen omdat het op verlies staat. Of ze verkopen in blinde paniek omdat aandelen in een sneltreinvaart omlaag denderen, maar als we de beursgeschiedenis erbij halen, dan wijzen beleggers met gevoel voor dramatiek naar de scherpe daling van de Dow Jones op vrijdag 13 oktober 1989.
Wanneer je echter alle koersuitslagen van de Dow Jones op vrijdag de dertiende vanaf het begin van de vorige eeuw op een rij zet, dan zie je dat het voor beleggers geen bijzondere dag is. Tussen 1900 en 2014 kwam vrijdag de dertiende 198 keer voor. Acht van die dagen vielen samen met Pasen en die keren was Wall Street gesloten. In totaal steeg de Dow Jones 113 keer, bijgevolg boekte ze 77 keer verlies. Door de bank genomen, bedraagt de winst op goede vrijdagen 0,69 procent tegenover een gemiddeld verlies van 0,89 procent voor de ongeluks(vrij)dagen. Per saldo bedraagt het gemiddelde dagrendement van de Dow Jones op vrijdag de dertiende 0,044 procent.
En hoe zit dat met de AEX? Sinds het prille begin in 1983 werd er in Amsterdam 53 keer gehandeld op vrijdag de dertiende. Daarvan sloot de AEX 29 in schoonheid – gemiddelde dagwinst van 0,67 procent. De 24 pechvrijdagen eindigden gemiddeld in 0,84 procent verlies. Als je de positieve en negatieve vrijdagen tegenover elkaar wegstreept, dan daalt de AEX op vrijdag de dertiende gemiddeld -0,005 procent.
Om appels met appels en peren met peren te vergelijken, vermelden we voor de goede orde ook even de statistieken van de Dow Jones over de voorbije 31 jaar – sinds de officiële introductie van de AEX. De Dow Jones werd tussen 1983 en 2014 blootgesteld aan 53 roemruchte vrijdagen. De gemiddelde winst van de 33 plusdagen bedraagt 0,72 procent. De averij van de 20 die in verlies eindigden bedraagt -0,97 procent. Per saldo noteert de Dow Jones op vrijdag de dertiende 0,020 in de plus. Dat is weliswaar beter dan het gemiddelde minnetje van de AEX, maar voor de rest niet iets bijzonders.
Op de aandelenmarkten is vrijdag de 13 februari een dag als een ander. Dat geldt ook voor vrijdag 13 maart 2015. Dat is ook van toepassing op vrijdag 13 november 2015 en geldt in feite voor alle zogenaamde ongeluks(vrij)dagen die erna komen. @ Ivan Snurer
Ivan Snurer
Ivan Snurer (1965) studeerde in Brussel autotechnieken aan de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst. Bij Volvo Cars was hij als productingenieur en later als kwaliteitsingenieur nauw betrokken bij de ontwikkeling en de assemblage van de Volvo 400-reeks in Born. Via een omweg in de Europese nucleaire industrie kwam hij medio jaren negentig terecht in de financiële wereld, nadat hij aan Nyenrode Business Universiteit zijn MBA-titel had behaald en zich aan de Erasmus Universiteit Rotterdam had verdiept in quantitative finance. Snurer publiceert sinds eind jaren negentig met enige regelmaat in de Belgische en Nederlandse financiële pers en schrijft sinds 2002 voor Beleggers Belangen. Hij is directeur van Quantalytica, een onafhankelijk adviesbureau dat onderzoek verricht naar de efficiëntie van beleggingsstrategieën en selectiemethodieken.