Homerun voor vierde kwartaal
Aandelen hebben in oktober hun start compleet gemist, door de crisis in Oekraïne, de strijd tegen ISIS en de pijnlijke zwakte van de Europese economieën. Nochtans is het vierde kwartaal het beste van het jaar.
De inzet van F-16’s in Irak eist alle aandacht van de Nederlandse media op. De oorlog tegen ISIS is niet het enige conflict dat voor geopolitieke spanningen zorgt. De wapenstilstand in Oekraine is voor Nederlandse begrippen geen oorlog, maar in de zogenaamde wapenstilstand sneuvelden meer Oekraïnse militairen dan Nederland verloor in vredesmissies na de Tweede Wereldoorlog.
Daarnaast kampt Europa zes jaar na het faillissement van Lehman Brothers met een complexe economische crisis. Net als in de Verenigde Staten legde de kredietcrisis de zwakte van banken bloot en werden ze met miljarden overheidsgeld gered. Tot overmaat van ramp echter ging de kredietcrisis over in de eurocrisis. Griekenland, Ierland, Portugal en Spanje moesten honderden miljarden lenen van andere eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds om een staatsfaillissement af te wenden.
De kredietcrisis ontsluierde niet alleen op een pijnlijke wijze de zwakte van Europese banken, het legde ook de verschillen in economisch beleid en vooral de grote verschillen in concurrentievermogen bloot. In alle landen die door de kredietcrisis werden geraakt, verlaagden de centrale banken de rente tot ongekende laagtes. Op de koop toe pompten zij tijdens de kredietcrisis miljarden in de economie om hun banken te behoeden voor een bankroet. In Engeland en in de Verenigde Staten lanceerden de centrale banken obligatie-opkoopprogramma’s, de Europese Centrale Bank ging over tot leenprogramma’s van Griekse, Portugese en later ook Spaanse en Italiaanse staatsobligaties om de rente op staatsobligaties kunstmatig laag te houden.
Het laatste hoofdstuk in de kredietcrisis in Europa is nog niet geschreven. Anderhalf jaar geleden ontving Cyprus een noodlening van 10 miljard van andere eurolanden. Even leek het erop dat de Portugese Banco Espirito Santo de eurocrisis opnieuw zou doen oplaaien, maar het faillissement zorgde amper voor beroering, dankzij het conjunctuurherstel en de economische hervormingen die inmiddels hebben plaatsgevonden.
Het trage herstel in Europa hangt echter als het zwaard van Damocles boven het hoofd van de Europese economieën. De vooruitgang die de Europese Commissie boekte, schaadt echter de economieën op korte termijn, waardoor het gevaar stagnatie de kop op steekt. Een langere periode met lage groei is op zich niet dramatisch, maar als ook de (lage) inflatie een punt van zorg is, dan dreigt er deflatie. Op zich hoort inflatie bij groei, deflatie bij krimp, maar als consumenten omwille van hun onzekere toekomst minder consumeren en aankopen uitstellen, komt de economie verder in het gedrang. Bedrijven pareren structureel tegenvallende verkoopcijfers met prijsverlagingen, wat toegepast op grote schaal tot deflatie leidt. Bij deflatie loont het voor consumenten om hun aankopen zo lang mogelijk uit te stellen, door de negatieve prijsspiraal worden goederen en diensten almaar goedkoper.
De kans dat de eurozone volgend jaar afglijdt naar een recessie schat het Internationaal Monetair Fonds op 40 procent. In het voorjaar schatte het IMF die nog op 25 procent. De kans dat de eurozone volgend jaar te maken krijgt met deflatie schat het IMF nu op 30 procent. Een jaar eerder was dat nog 20 procent. Veelbetekenend voor de sombere vooruitzichten was dat dinsdag (7 oktober) ook bekend werd dat de Duitse industriële productie in augustus onverwacht met vier procent is gekrompen, het slechtste cijfer sinds het dieptepunt van de kredietcrisis. De productie van investeringsgoederen (machines) daalde zelfs met negen procent. Het handelsembargo tegen Rusland en de teruglopende vraag vanuit China zijn debet hieraan, dat neemt niet weg dat de rente nog steeds zeer laag staat en dat aandelen in de laatste drie maanden van het jaar het hoogste kwartaalrendement laten optekenen. Gemiddeld genomen, rond de vijf procent, in drie maanden.
Naarmate het jaar vordert, wordt steeds duidelijker welke aandelen het goed doen, Om de kans om miskopen te verkleinen, verdient het de aanbeveling om te kijken of ze in de afgelopen drie maanden immer nog in belangstelling stonden. Aandelen die in het derde kwartaal slechter presteerden dan de index, zijn te hard gestegen of kampen met tijdelijke problemen
Bovenstaande tabel is een overzicht met de grootste stijgers van de Stoxx Europe 600 van dit jaar.
De inzet van F-16’s in Irak eist alle aandacht van de Nederlandse media op. De oorlog tegen ISIS is niet het enige conflict dat voor geopolitieke spanningen zorgt. De wapenstilstand in Oekraine is voor Nederlandse begrippen geen oorlog, maar in de zogenaamde wapenstilstand sneuvelden meer Oekraïnse militairen dan Nederland verloor in vredesmissies na de Tweede Wereldoorlog.
Daarnaast kampt Europa zes jaar na het faillissement van Lehman Brothers met een complexe economische crisis. Net als in de Verenigde Staten legde de kredietcrisis de zwakte van banken bloot en werden ze met miljarden overheidsgeld gered. Tot overmaat van ramp echter ging de kredietcrisis over in de eurocrisis. Griekenland, Ierland, Portugal en Spanje moesten honderden miljarden lenen van andere eurolanden en het Internationaal Monetair Fonds om een staatsfaillissement af te wenden.
De kredietcrisis ontsluierde niet alleen op een pijnlijke wijze de zwakte van Europese banken, het legde ook de verschillen in economisch beleid en vooral de grote verschillen in concurrentievermogen bloot. In alle landen die door de kredietcrisis werden geraakt, verlaagden de centrale banken de rente tot ongekende laagtes. Op de koop toe pompten zij tijdens de kredietcrisis miljarden in de economie om hun banken te behoeden voor een bankroet. In Engeland en in de Verenigde Staten lanceerden de centrale banken obligatie-opkoopprogramma’s, de Europese Centrale Bank ging over tot leenprogramma’s van Griekse, Portugese en later ook Spaanse en Italiaanse staatsobligaties om de rente op staatsobligaties kunstmatig laag te houden.
Het laatste hoofdstuk in de kredietcrisis in Europa is nog niet geschreven. Anderhalf jaar geleden ontving Cyprus een noodlening van 10 miljard van andere eurolanden. Even leek het erop dat de Portugese Banco Espirito Santo de eurocrisis opnieuw zou doen oplaaien, maar het faillissement zorgde amper voor beroering, dankzij het conjunctuurherstel en de economische hervormingen die inmiddels hebben plaatsgevonden.
Het trage herstel in Europa hangt echter als het zwaard van Damocles boven het hoofd van de Europese economieën. De vooruitgang die de Europese Commissie boekte, schaadt echter de economieën op korte termijn, waardoor het gevaar stagnatie de kop op steekt. Een langere periode met lage groei is op zich niet dramatisch, maar als ook de (lage) inflatie een punt van zorg is, dan dreigt er deflatie. Op zich hoort inflatie bij groei, deflatie bij krimp, maar als consumenten omwille van hun onzekere toekomst minder consumeren en aankopen uitstellen, komt de economie verder in het gedrang. Bedrijven pareren structureel tegenvallende verkoopcijfers met prijsverlagingen, wat toegepast op grote schaal tot deflatie leidt. Bij deflatie loont het voor consumenten om hun aankopen zo lang mogelijk uit te stellen, door de negatieve prijsspiraal worden goederen en diensten almaar goedkoper.
De kans dat de eurozone volgend jaar afglijdt naar een recessie schat het Internationaal Monetair Fonds op 40 procent. In het voorjaar schatte het IMF die nog op 25 procent. De kans dat de eurozone volgend jaar te maken krijgt met deflatie schat het IMF nu op 30 procent. Een jaar eerder was dat nog 20 procent. Veelbetekenend voor de sombere vooruitzichten was dat dinsdag (7 oktober) ook bekend werd dat de Duitse industriële productie in augustus onverwacht met vier procent is gekrompen, het slechtste cijfer sinds het dieptepunt van de kredietcrisis. De productie van investeringsgoederen (machines) daalde zelfs met negen procent. Het handelsembargo tegen Rusland en de teruglopende vraag vanuit China zijn debet hieraan, dat neemt niet weg dat de rente nog steeds zeer laag staat en dat aandelen in de laatste drie maanden van het jaar het hoogste kwartaalrendement laten optekenen. Gemiddeld genomen, rond de vijf procent, in drie maanden.
Naarmate het jaar vordert, wordt steeds duidelijker welke aandelen het goed doen, Om de kans om miskopen te verkleinen, verdient het de aanbeveling om te kijken of ze in de afgelopen drie maanden immer nog in belangstelling stonden. Aandelen die in het derde kwartaal slechter presteerden dan de index, zijn te hard gestegen of kampen met tijdelijke problemen
Bovenstaande tabel is een overzicht met de grootste stijgers van de Stoxx Europe 600 van dit jaar.
Ivan Snurer
Ivan Snurer (1965) studeerde in Brussel autotechnieken aan de Hogeschool voor Wetenschap en Kunst. Bij Volvo Cars was hij als productingenieur en later als kwaliteitsingenieur nauw betrokken bij de ontwikkeling en de assemblage van de Volvo 400-reeks in Born. Via een omweg in de Europese nucleaire industrie kwam hij medio jaren negentig terecht in de financiële wereld, nadat hij aan Nyenrode Business Universiteit zijn MBA-titel had behaald en zich aan de Erasmus Universiteit Rotterdam had verdiept in quantitative finance. Snurer publiceert sinds eind jaren negentig met enige regelmaat in de Belgische en Nederlandse financiële pers en schrijft sinds 2002 voor Beleggers Belangen. Hij is directeur van Quantalytica, een onafhankelijk adviesbureau dat onderzoek verricht naar de efficiëntie van beleggingsstrategieën en selectiemethodieken.