Kansen en risico’s in Rusland

In het eerste deel van een tweeluik over Rusland zijn de diverse misverstanden over Poetin en Rusland aan de orde gekomen. In het westen, vooral in de VS, overheersen nogal wat negatieve beelden. Rusland zou bijvoorbeeld geen interessante producten maken en geen immigranten aantrekken. Russische mannen zouden slechts 60 jaar oud worden en de bevolking zou niet groeien.

Vorige keer werd aangetoond dat bovenstaande beweringen niet kloppen. Tevens werd de stelling geponeerd dat Poetin vindt dat hij en de Russen niet met respect worden behandeld en dat dit mede de bron van het conflict is. De actie van Verhofstadt en Van Baalen in Kiev is een mooie voorbeeld van hoe disrespectvol sommige westerse politici richting Poetin kunnen zijn.

Kritiekpunten op Poetin en Rusland

Tijdens een bezoek aan Moskou (Foto: Thomas Depenbusch) waar ik vorig week aanwezig was op een 3-daags beleggingsseminar, moest ik echter ook concluderen dat een aantal bekende vooroordelen over Russen niet weggenomen kunnen worden. Russen tonen bijvoorbeeld nog altijd geen emotie als ze speeches geven. De voormalige minister van Financiën, Alexei Kudrin, spande tijdens de conferentie de kroon. Hij liet tijdens een lezing amper zijn lippen op en neer gaan, om maar geen enkele vorm van non-verbale communicatie te hoeven uitstralen. Verder word je in Rusland vaak onbeleefd geholpen.

Daarnaast is voor de belegger een van Ruslands grootste problemen de directe interventie van de Staat in het bedrijfsleven. In dit artikel is bijvoorbeeld te lezen dat de topman van AKF Sistema, Vladimir Yevtushenkov, wordt beschuldigd van het witwassen van geld. Hier gaat de strijd tussen staat en bedrijf om het kroonjuweel van Sistema, Basjneft, een van de belangrijkste olieproducenten van Rusland. Het lijkt erop dat de Russische overheid een ordinaire roof probeert te plegen om Basjneft in handen te krijgen.

Overigens hebben diverse belangrijke mensen in Rusland, onder wie bovengenoemde Kudrin, krachtig stelling genomen tegen de acties van de overheid, een bewijs van de in de eerste column genoemde openheid van discussie in Rusland. In Rusland is minder censuur dan de meeste mensen denken. Alleen voor grote demonstraties heeft Poetin angst. Dat kan te maken hebben met de associatie die menigten in Rusland oproepen, namelijk revolutie. Poetin staat voor evolutie, of negatiever gesteld: voor door corruptie gedreven conservatisme.

Afhankelijkheid van olie-inkomsten

Naast problemen met overheidsinmenging in het bedrijfsleven is de grote afhankelijkheid van olie- en gasbedrijven ook een risico van beleggen in Rusland. De Russische overheid is wat betreft de begroting erg afhankelijk van de energie-inkomsten. Wat als de olieprijs flink zakt en de Russische overheid met een tekort komt te zitten? Moet er dan bezuinigd worden en hoe rustig blijft het volk nog?

We moeten bij deze vragen ook kijken naar de lang niet altijd stabiele roebel. Het risico voor de overheidsfinanciën zit hem vooral in de combinatie van een sterke roebel en een lage olieprijs. In onderstaande figuur (bron: VTB Capital) wordt de relatie getoond tussen de roebel, olieprijs en de overheidsfinanciën. Bij de huidige koers van de USD /RUB, van rond de 40, en de olieprijs van rond de $95 per vat heeft de Russische overheid geen problemen. Dan is er nog steeds een overschot.

Het voordeel voor Rusland is dat roebel- en oliezwakte vaak hand in hand gaan, dus dat een tekort pas komt bij (zeer) lage olieprijzen. Dat verlaagt overigens de druk op de Russische overheid om de economie verder te hervormen. Dat is ook een vele gehoord kritiekpunt: Poetin leunt te veel achterover wat betreft het efficiënter maken van de overheid(sbedrijven).

Grote discount aandelen

Zoals eerder gesteld worden Russische aandelen verhandeld tegen een enorme discount. Dat komt door misverstanden, propaganda, governance-problemen in het bedrijfsleven en de eenzijdigheid van de economie. Niettemin stonden Russische aandelen nog maar enkele jaren geleden op ruim dubbele waarderingen. Dit terwijl de economie daarna is blijven groeien, er een substantiële middenklasse is ontstaan en de bedrijfswinsten verder zijn verbeterd.

Het dividendrendement van diverse bedrijven is extreem hoog. Het bovengenoemde Basjneft (voor de durfals) heeft een dividendrendement van meer dan 30%, met een sterk groeiend jaar-op-jaar dividend. Het is niet gezegd dat de koersen zomaar gaan stijgen. Maar het stijgingspotentieel van de Russische beurs op de lange termijn is bijzonder groot.

De vraag is wanneer in te stappen. Het kan door het Oekraïne-conflict allemaal nog erger worden. Maar durfals stappen nu al in, desnoods in stapjes. Voorzichtigere beleggers moeten de ontwikkeling van het conflict volgen en snel toeslaan als de ontspanning komt (en hopen dat ze dan niet te laat zijn). Een technisch handelsmodel kan behulpzaam zijn bij de timing.
 

Drs Harry Geels CIP is CIO en partner bij T&E inmaxxa uit Utrecht. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine en partner/docent bij de ML Finance Academy. De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.

In het eerste deel van een tweeluik over Rusland zijn de diverse misverstanden over Poetin en Rusland aan de orde gekomen. In het westen, vooral in de VS, overheersen nogal wat negatieve beelden. Rusland zou bijvoorbeeld geen interessante producten maken en geen immigranten aantrekken. Russische mannen zouden slechts 60 jaar oud worden en de bevolking zou niet groeien.

Vorige keer werd aangetoond dat bovenstaande beweringen niet kloppen. Tevens werd de stelling geponeerd dat Poetin vindt dat hij en de Russen niet met respect worden behandeld en dat dit mede de bron van het conflict is. De actie van Verhofstadt en Van Baalen in Kiev is een mooie voorbeeld van hoe disrespectvol sommige westerse politici richting Poetin kunnen zijn.

Kritiekpunten op Poetin en Rusland

Tijdens een bezoek aan Moskou (Foto: Thomas Depenbusch) waar ik vorig week aanwezig was op een 3-daags beleggingsseminar, moest ik echter ook concluderen dat een aantal bekende vooroordelen over Russen niet weggenomen kunnen worden. Russen tonen bijvoorbeeld nog altijd geen emotie als ze speeches geven. De voormalige minister van Financiën, Alexei Kudrin, spande tijdens de conferentie de kroon. Hij liet tijdens een lezing amper zijn lippen op en neer gaan, om maar geen enkele vorm van non-verbale communicatie te hoeven uitstralen. Verder word je in Rusland vaak onbeleefd geholpen.

Daarnaast is voor de belegger een van Ruslands grootste problemen de directe interventie van de Staat in het bedrijfsleven. In dit artikel is bijvoorbeeld te lezen dat de topman van AKF Sistema, Vladimir Yevtushenkov, wordt beschuldigd van het witwassen van geld. Hier gaat de strijd tussen staat en bedrijf om het kroonjuweel van Sistema, Basjneft, een van de belangrijkste olieproducenten van Rusland. Het lijkt erop dat de Russische overheid een ordinaire roof probeert te plegen om Basjneft in handen te krijgen.

Overigens hebben diverse belangrijke mensen in Rusland, onder wie bovengenoemde Kudrin, krachtig stelling genomen tegen de acties van de overheid, een bewijs van de in de eerste column genoemde openheid van discussie in Rusland. In Rusland is minder censuur dan de meeste mensen denken. Alleen voor grote demonstraties heeft Poetin angst. Dat kan te maken hebben met de associatie die menigten in Rusland oproepen, namelijk revolutie. Poetin staat voor evolutie, of negatiever gesteld: voor door corruptie gedreven conservatisme.

Afhankelijkheid van olie-inkomsten

Naast problemen met overheidsinmenging in het bedrijfsleven is de grote afhankelijkheid van olie- en gasbedrijven ook een risico van beleggen in Rusland. De Russische overheid is wat betreft de begroting erg afhankelijk van de energie-inkomsten. Wat als de olieprijs flink zakt en de Russische overheid met een tekort komt te zitten? Moet er dan bezuinigd worden en hoe rustig blijft het volk nog?

We moeten bij deze vragen ook kijken naar de lang niet altijd stabiele roebel. Het risico voor de overheidsfinanciën zit hem vooral in de combinatie van een sterke roebel en een lage olieprijs. In onderstaande figuur (bron: VTB Capital) wordt de relatie getoond tussen de roebel, olieprijs en de overheidsfinanciën. Bij de huidige koers van de USD /RUB, van rond de 40, en de olieprijs van rond de $95 per vat heeft de Russische overheid geen problemen. Dan is er nog steeds een overschot.

Het voordeel voor Rusland is dat roebel- en oliezwakte vaak hand in hand gaan, dus dat een tekort pas komt bij (zeer) lage olieprijzen. Dat verlaagt overigens de druk op de Russische overheid om de economie verder te hervormen. Dat is ook een vele gehoord kritiekpunt: Poetin leunt te veel achterover wat betreft het efficiënter maken van de overheid(sbedrijven).

Grote discount aandelen

Zoals eerder gesteld worden Russische aandelen verhandeld tegen een enorme discount. Dat komt door misverstanden, propaganda, governance-problemen in het bedrijfsleven en de eenzijdigheid van de economie. Niettemin stonden Russische aandelen nog maar enkele jaren geleden op ruim dubbele waarderingen. Dit terwijl de economie daarna is blijven groeien, er een substantiële middenklasse is ontstaan en de bedrijfswinsten verder zijn verbeterd.

Het dividendrendement van diverse bedrijven is extreem hoog. Het bovengenoemde Basjneft (voor de durfals) heeft een dividendrendement van meer dan 30%, met een sterk groeiend jaar-op-jaar dividend. Het is niet gezegd dat de koersen zomaar gaan stijgen. Maar het stijgingspotentieel van de Russische beurs op de lange termijn is bijzonder groot.

De vraag is wanneer in te stappen. Het kan door het Oekraïne-conflict allemaal nog erger worden. Maar durfals stappen nu al in, desnoods in stapjes. Voorzichtigere beleggers moeten de ontwikkeling van het conflict volgen en snel toeslaan als de ontspanning komt (en hopen dat ze dan niet te laat zijn). Een technisch handelsmodel kan behulpzaam zijn bij de timing.
 

Drs Harry Geels CIP is CIO en partner bij T&E inmaxxa uit Utrecht. Daarnaast is hij hoofdredacteur van Traders Club Magazine en partner/docent bij de ML Finance Academy. De informatie in deze opinie is niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. De standpunten en vooruitzichten van Geels geven zijn persoonlijke mening weer.