Europa glijdt weg
Ondanks alle ingrepen en fiscale- en monetaire stimuli wil de eurozone maar niet groeien. Een wel haast moedeloos gevecht voor ECB-president Mario Draghi die het paard niet kan dwingen te drinken.
De recente cijfers over de economische groei in het eurogebied lieten een wat somber beeld zien. De grootste economie Duitsland liet onverwachts een krimp van 0,2% aantekenen, terwijl Frankrijk net als in het eerste kwartaal een nul-groei kende. Wel positief waren de cijfers uit de Europese periferie en dan vooral van Portugal dat een krimp van 0,7% in het eerste kwartaal omboog in een groei van 0,6%. Spanje lijkt echt uit het dal te klimmen door al twee kwartalen op rij met 0,6% te groeien. Alleen Italië presteert slecht en stevent op de derde recessie af sinds 2008. De ‘voormalige’ probleemlanden hebben door harde ingrepen hun concurrentiepositie flink verbeterd en daardoor de export zien aantrekken. Dit is deels ten kosten gegaan van de handelskracht van de sterkere landen, precies eigenlijk wat het eurogebied nodig had. Het is nu wel de vraag hoe het nu allemaal verder moet.
Goedkope ECB leningen
Mario Draghi wil het MKB graag helpen met goedkope leningen die via het bankwezen in de markt worden gezet. Deze zogeheten ‘Targeted Longer-Term Refinancing Operations (TLTRO) werden door de ECB in juni aangekondigd als onderdeel van een breed pakket stimuleringsmaatregelen. De goedkope leningen zijn een goed initiatief zou je zeggen, maar bedrijven moeten dan wel willen investeren. Dat laatste schort er nog duidelijk aan en de recente economische data en alle bijkomstige geopolitiek onrust in de wereld zal dat beeld niet snel veranderen, eerder versterken. Analisten verwachten nu dat banken voor een bedrag van €650 mrd aan TLTRO’s zullen opnemen, tegen nog een verwachtte €710 mrd een maand eerder.
Lage inflatie
Ander steeds groter punt van zorg is de alsmaar lagere inflatie in het eurogebied, slechts 0,4% in juli het laagste niveau sinds oktober 2009. Deflatie dreigt en dat kan de ‘groei’ in het eurogebied verder aantasten en dus heel gemakkelijk in krimp doen omslaan. Bij de huidige nul-groei en te hoge begrotingstekorten gaan de overheidsschulden al zwaarder wegen en dat zal helemaal het geval zijn bij krimp. Schulden als percentage van het bbp zullen dan snel oplopen en een volgende vertrouwenscrisis is dan snel in de maak. Een lage inflatie kan wel de consumptie aanjagen zo wordt gezegd door optimisten, maar de nadelen zijn toch flink groter.
Kwantitatieve verruiming
Goede kans dat Draghi en de zijnen toch overstag moeten en een programma zullen aankondigen van het opkopen van schuldtitels, kwantitatieve verruiming. In de Verenigde Staten hebben de drie ‘QE’ programma’s de economie toch uiteindelijk uit het dal gekregen. Het zal afgewacht moeten worden of het eurogebied daar ook toe in staat is. De kapitaalmarkten in Europa zijn beduidend minder diep dan in de Verenigde Staten. Markten lopen wel al vooruit op een Europese tegenhanger. De Duitse tienjaarsrente is voor het eerst in de geschiedenis onder de 1% gedoken. Als dat soort tarieven geen investeringen uitlokken dan weet niemand het meer.
De recente cijfers over de economische groei in het eurogebied lieten een wat somber beeld zien. De grootste economie Duitsland liet onverwachts een krimp van 0,2% aantekenen, terwijl Frankrijk net als in het eerste kwartaal een nul-groei kende. Wel positief waren de cijfers uit de Europese periferie en dan vooral van Portugal dat een krimp van 0,7% in het eerste kwartaal omboog in een groei van 0,6%. Spanje lijkt echt uit het dal te klimmen door al twee kwartalen op rij met 0,6% te groeien. Alleen Italië presteert slecht en stevent op de derde recessie af sinds 2008. De ‘voormalige’ probleemlanden hebben door harde ingrepen hun concurrentiepositie flink verbeterd en daardoor de export zien aantrekken. Dit is deels ten kosten gegaan van de handelskracht van de sterkere landen, precies eigenlijk wat het eurogebied nodig had. Het is nu wel de vraag hoe het nu allemaal verder moet.
Goedkope ECB leningen
Mario Draghi wil het MKB graag helpen met goedkope leningen die via het bankwezen in de markt worden gezet. Deze zogeheten ‘Targeted Longer-Term Refinancing Operations (TLTRO) werden door de ECB in juni aangekondigd als onderdeel van een breed pakket stimuleringsmaatregelen. De goedkope leningen zijn een goed initiatief zou je zeggen, maar bedrijven moeten dan wel willen investeren. Dat laatste schort er nog duidelijk aan en de recente economische data en alle bijkomstige geopolitiek onrust in de wereld zal dat beeld niet snel veranderen, eerder versterken. Analisten verwachten nu dat banken voor een bedrag van €650 mrd aan TLTRO’s zullen opnemen, tegen nog een verwachtte €710 mrd een maand eerder.
Lage inflatie
Ander steeds groter punt van zorg is de alsmaar lagere inflatie in het eurogebied, slechts 0,4% in juli het laagste niveau sinds oktober 2009. Deflatie dreigt en dat kan de ‘groei’ in het eurogebied verder aantasten en dus heel gemakkelijk in krimp doen omslaan. Bij de huidige nul-groei en te hoge begrotingstekorten gaan de overheidsschulden al zwaarder wegen en dat zal helemaal het geval zijn bij krimp. Schulden als percentage van het bbp zullen dan snel oplopen en een volgende vertrouwenscrisis is dan snel in de maak. Een lage inflatie kan wel de consumptie aanjagen zo wordt gezegd door optimisten, maar de nadelen zijn toch flink groter.
Kwantitatieve verruiming
Goede kans dat Draghi en de zijnen toch overstag moeten en een programma zullen aankondigen van het opkopen van schuldtitels, kwantitatieve verruiming. In de Verenigde Staten hebben de drie ‘QE’ programma’s de economie toch uiteindelijk uit het dal gekregen. Het zal afgewacht moeten worden of het eurogebied daar ook toe in staat is. De kapitaalmarkten in Europa zijn beduidend minder diep dan in de Verenigde Staten. Markten lopen wel al vooruit op een Europese tegenhanger. De Duitse tienjaarsrente is voor het eerst in de geschiedenis onder de 1% gedoken. Als dat soort tarieven geen investeringen uitlokken dan weet niemand het meer.
